Hoofdlamp
Een hoofdlampje is essentieel bij het toerskiën. Je gebruikt het om je rugzak in te pakken in een donkere slaapzaal, ’s avonds je tanden te gaan poetsen in een hut zonder elektrisch licht, of handsfree het wintertoilet te (be-)zoeken dat ergens ver buiten de hut staat. Ook tijdens de tochten is een hoofdlamp onmisbaar. Op warme dagen vertrek je soms al vroeg in het donker om weer in de hut te kunnen zijn voordat alle natte lawines naar beneden razen. In dit artikel geven we een paar zaken waar je op kunt letten als je een nieuwe hoofdlamp overweegt.
Waterdicht of niet?
Het is handig als je lamp ook tegen een bui kan. Dat is niet alleen fijn wanneer het regent terwijl je in het donker onderweg bent, maar ook als je lamp in je rugzak een keer nat wordt door regen of een lekkende waterzak. Vocht en elektrische spullen gaan nooit goed samen, dus het is de moeite waard om daar een keer naar te kijken. De water en stofdichtheid van de lampjes wordt aangegeven met de letters IP gevolgd door 2 cijfers. Het eerste cijfer geeft de stofdichtheid aan (op een schaal van nul tot zes), het tweede cijfer de waterdichtheid (op een schaal van nul tot acht). IP-68 staat dus voor volledig stofdicht en waterdicht. Vaak staat er een X voor de stofdichtheid, wanneer deze niet bekend is. IPX4 is wel het minimum wat je aan waterdichtheid wil hebben, maar liever ga je voor IPX 7 of 8. Tijdens het toerskiën komt regen gelukkig maar zelden voor, maar als je een keer door slecht weer vertraging oploopt, dan wil je niet dat je hoofdlamp het ook nog begeeft. Bovendien ga je waarschijnlijk ook nog wel eens in de zomer op pad en dan regent het vaker. Volledig waterdicht betekent overigens niet dat je er echt mee kunt gaan duiken, maar wel dat je de hoofdlamp in de beek kunt laten vallen en hij het ondertussen nog gewoon doet.
Hoeveel lumen heb je nodig?
De hoeveelheid licht die de lamp produceert, wordt gemeten in lumen. De lichtopbrengst van hoofdlampen is de afgelopen jaren sterk verbeterd dankzij betere ledlampjes. Het meten en vergelijken van de lichtopbrengst van de verschillende lampen is echter geen exacte wetenschap. De lichtopbrengst wordt beïnvloed door soort, leeftijd en temperatuur van de batterijen. Daarnaast wordt het licht verdeeld over een smallere of bredere lichtbundel. In de berghut wil je een brede lichtbundel. Als je ver wil kijken, dan wil je dat het licht geconcentreerd wordt in een smalle bundel. Verschillende fabrikanten hebben daarvoor 2 aparte LEDs in de hoofdlamp. In de folder tellen ze de lichtopbrengst van deze 2 lampjes voor het gemak bij elkaar op, maar in de praktijk is het effect heel verschillend. Er is bovendien geen gestandaardiseerde meetmethode dus je kunt de cijfers van verschillende fabrikanten niet zonder meer vergelijken.
Voor gebruik in een hut en om achter een gids aan te lopen, heb je aan ongeveer 100 lumen meer dan genoeg. Meestal gebruik je de lamp dan in gedimde stand. Als je zelf in het donker de weg wil zoeken, dan is het handig om wat meer licht te hebben. Je ogen zien bij weinig licht alleen in zwartwit. Als je gekleurde verfstrepen zoekt, heb je een hogere lichtintensiteit nodig. Kies dan voor 200 tot 300 lumen. Als je ook in de zomer op pad gaat zonder gids, dan is dat een goede keuze. Ook voor 60-plussers, die meer licht nodig hebben, kan een 150-200 lumen-lampje extra comfort bieden. Bedenk wel dat de lamp ook meer stroom zal gebruiken als je hem fel laat branden. Als je in het donker gaat racen, dan wissel je bij de verschillende stops tussen laag gewicht (voor de klim) en maximale lichtopbrengst (voor de afdaling). Als je omlaag skiet in het donker, dan is het fijn om ver vooruit te kunnen kijken. Er zijn hoofdlampen met meer dan 500 lumen, maar daarbij heb je meestal ook een zwaar batterijenpak nodig.
Nog even ter vergelijking: als je 10 jaar geleden een nieuwe hoofdlamp kocht, dan was een lichtopbrengst van 40 lumen al heel bijzonder. Met een lampje van 100 lumen, heb je dus echt een serieuze hoeveelheid licht ter beschikking.
Rood licht verblindt minder
De luxere hoofdlampen hebben tegenwoordig ook een rode LED. Als je wit licht gebruikt, dan moeten je ogen daarna weer wennen aan het donker (5 tot 10 minuten). Bij rood licht heb je dat veel minder. Daarom is rood licht handig om bijvoorbeeld even kaart te lezen, als je bij het licht van de volle maan omhoog kunt lopen. Een ander voordeel van rood licht is, dat andere mensen in de slaapzaal minder last van je hoofdlamp hebben, wanneer je vroeg vertrekt. Van wit licht word je eerder wakker.
Knipperstand
Verschillende hoofdlampen hebben ook een knipperstand. De fabrikanten geven aan dat dit bedoeld is voor in geval van nood. Meestal knippert het rode of witte licht dan met een hoge frequentie. Dat valt wel op, maar geldt niet als een officieel noodsignaal. Waarom is er niet één fabrikant die gewoon het alpiene noodsignaal heeft geprogrammeerd?
Accu vooral interessant bij regelmatig gebruik
Er zijn tegenwoordig ook diverse lampen met een ingebouwde accu. Zo’n speciaal accupack is mooi, maar veel accu’s hebben een beperkte levensduur. Na enkele jaren heeft de accu vaak nog maar weinig capaciteit, ook wanneer je de lamp nauwelijks gebruikt hebt. Als je thuis enkele malen per week in het donker wil gaan hardlopen, dan is een accu wellicht handig. Anders kun je beter een hoofdlamp kiezen waar AAA-batterijen in gaan. Die kun je eventueel ook in een oplaadbare versie gebruiken en de rest van het jaar in de zapper van je tv stoppen.
Op slot in de rugzak
Een hoofdlamp met een drukschakelaar wil nog wel eens per ongeluk aangaan in de rugzak. Verschillende merken hebben daarom een optie om de lamp “op slot” te doen, zodat je batterij niet ongewenst leegloopt. Je moet dan een bijzondere combinatie van knoppen indrukken om de lamp te ontgrendelen. Dat is zeker aan te bevelen.
Bediening via bluetooth op je smartphone?
Wij houden van eenvoud. Spullen moeten het gewoon doen. Een hoofdlamp moet je met één hand kunnen bedienen, zonder je wanten uit te hoeven doen. We zien nu hoofdlampen waarbij je moet swipen op een piepklein aanraakvlak, zachtjes met je vinger moet tikken tegen de zijkant om de lichtsterkte in te stellen, die automatisch de lichtsterkte aanpassen of die je via bluetooth moet verbinden met je smartphone om onderweg je batterij te kunnen managen. Alle geeks die daar al praktijkervaring mee hebben, mogen dat hieronder melden. Wij geven graag ter overweging dat je voor de meerprijs van deze optie, ook gedurende vele tochten je hoofdlamp op de duurste lithiumbatterijen (die heel lang meegaan) kunt laten branden, zonder je druk te maken over alle verbindingsproblemen tussen hoofdlamp en telefoon.
Favorieten
De lichtopbrengst van Ledlampen neemt nog steeds toe. Als je vandaag een hoofdlamp koopt, dan weet je zeker, dat er volgend jaar een betere is. (Neem dus niet het model van vorig jaar). Je kunt nu echter voor een bescheiden bedrag een prachtige hoofdlamp kopen. We geven hier een paar opties die bij de meeste buitensportwinkels te koop zijn en die volledig waterdicht zijn.
Black Diamond Cosmo.
De 2017-versie van deze lamp heeft een lichtopbrengst van 200 lumen, rood en wit licht dat traploos dimbaar is en weegt -inclusief 3 AAA-batterijen- slechts 86 gram. Er is zowel een kleine witte LED voor in de hut, als een grote voor als je een hele sneeuwhelling wil verlichten. Volgens Black Diamond zou je daar 68 meter ver mee moeten kunnen kijken en dat lukt in de praktijk ook. De waterdichtheid is ook in orde volgens IPX8-norm. Rood en wit knipperlicht zijn ook beschikbaar. Als je de enige knop lang ingedrukt houdt, vergrendelt de lamp zich. Dit is een prima lamp voor wie zelf de weg wil kunnen zoeken.
Black Diamond Ion
Een serieuze hoofdlamp met een minimaal gewicht en klein volume. Deze lamp werkt op maar 2 AAA batterijen, en weegt inclusief de batterijen slechts 55 gram. De lichtopbrengst bedraagt 100 lumen max, waarmee je 38 meter ver zou moeten kunnen kijken. De lamp heeft traploos dimbaar rood en wit licht en instelbare beginstand, knipperstand (rood en wit) en vergrendelingsmogelijkheid. IPX8-waterdicht. De 2017-versie heeft ook een normale drukschakelaar in plaats van een touchpad. Ideaal lampje voor wie niet zelf voorop hoeft te gaan. Doordat je 1 batterij minder hebt, is er ook minder stroom beschikbaar. De batterijen gaan dus minder lang mee dan bij een exemplaar met 3 batterijen. In de maximale stand heb je slechts 6 uur licht, bij de minimale stand 180 uur. Lithiumbatterijen kunnen dat eventueel verlengen. Bij een skitoer zul je vrijwel nooit meer dan 2,5 uur per dag je hoofdlamp gebruiken, dus als je niet voortdurend de maximale stand gebruikt, dan zijn 2 batterijen voldoende voor een week. Jammer dat er geen fatsoenlijke gebruiksaanwijzing door Black Diamond bij de lampjes wordt geleverd. Geavanceerde functies, zoals het instellen van de lichtsterkte bij de start, worden in de gebruiksaanwijzing niet beschreven.
Tips uit de praktijk
• Met een stukje tape over de naden, kan je de waterdichtheid van je huidige hoofdlamp nog een stuk verbeteren. Een capuchon helpt ook, maar niet als je de lamp op je klimhelm monteert.
• Alle batterijen en accu’s hebben last van de kou. Een lamp op je voorhoofd blijft warmer dan een lamp op je helm.
Je moet inloggen om info toe te voegen of vragen te stellen.